OPINYON (NGANONG DILI?)
Proyekto Di Angayan Ipasigarbo
Enero 18, 2009
Ang pagtunol sa mga proyekto maayo. Apan kinahanglan aduna gayoy
“transparency” sa gidak-on sa kantidad gahin, pila ang gitas-on
ug gilapdon niini kon kalsada man, unsa ang mga matang sa
materyales ang gamiton, pila ka sako sa semento ang mahurot, ug
kinsa ang kontraktor niini.
Mao kini ang saktong paagi sa tagduma sa lungsod. Matod pa
daghang nakasapi nga nagduma sa lungsod.
Tungod sa mga proyekto diin sila ra usab ang magapatigayon sa
pag trabaho sa among mga proyekto.
Ang tanang mga proyekto angayan gayod sayran ang katawhan, dili
lang kay limong-limongon ug adunay hokus pokus.
Mao kini ang saktong pagduma sa renda sa pangagamhanan kon ang
usa ka pangulo di baga og nawong.
Bisan kinsa na lang ang namunoan sa lungsod katungdanan gayod
niya ang pagtunol ug pangita ug paagi nga mapalambo ug mahatagan
ug dugang mga proyekto ang lungsod nga gialagaran tungod kay mao
may gisangon ngadto sa namunoan ang paglantaw kon unsa ang
angayan itunol nga mga kaayohan ngadto sa kinabag-ang katawhan.
Dili kini makab-ot kon walay hingpit nga suporta sa mga kaubanan
sa konseho nga maoy nagpanday sa mga resolusyon aron pagpangayo
og hinabang pinansyal ngadto sa mga kadagkoang nasyonal.
Busa dili siguro angayan pa nga ipasi-atab atubangan sa
katawhang Andahanon ang unsa mang proyekto ilusad pa o kaha
gilusad na tungod kay katungdanan na man sa naghupot sa gahom
pagbalik sa mga kwarta sa katawhan nga gibayad gikan sa buhis
niini.
Apan, mao lagi, dili kalikayan motuman usahay sa alimpatakan sa
matag Andahanon kon nganong hapit ug nagkaduol na gani ang
piniliay anha na mopakita ug gilas ang nangatungdanan pagpakita
og proyekto.
Tataw kaayo ug dayag na lang nga usa kini ka paagi aron paghaylo
sa kasing-kasing ug huna-huna sa katawhang Andahanon.
Sama sa nahitabo sa gipahimutang nga mga linya sa tubig nga
gikan sa hulam sa bangko nga milyones ang kantidad diin
gipahigayon ang pagpamutang niadtong panahon sa pangampanya sa
milabayng piniliay nga hangtod karon wa matapos ang koneksyon ug
padayon gihapon lubog ang tubig.
Samtang sa laing bahin, kon ang turismo sa Anda mihinay-hinay
kini og lambo kana tungod sa pagpaningkamot sa mga
nagmalampusong Andahanon nga nabulahan didto sa bisan asang suok
sa gawas sa nasud.
Sila mibubo og dakong puhonan aron lang pag-ugmad sa mga nindot
ug puti nga kabaybayonan sa lungsod.
Sila mao ang naningkamot pag-aghat sa mga higala ug kaila nga
mga langyaw nga mobubo usab og puhonan nga magpa-ugmad sa uban
pang bahin sa kabaybayonan, nga nakahatag usab og dugang abot sa
panudlanan sa lungsod.
Saludo kita ug angayan gayod kini suportahan sa kasamtangang
namunoan sa LGU-Anda kay kon dili pa tungod kanila dili mabaniog
ug maila ang Anda.
Kinahanglan gayod hatagan sila sa tukmang kaangayan ug pagtagad
sa unsa mang problema sa tag-iya ug mga beach resort nga way
pihig ug bulok politika.
Walang plastikan ug pagpakaaron ingon! Viva Sr. Sto. Niño. Hala
Bira! Akong pagtimbaya ug ingon man sa akong pamilya sa tanang
magbabasa sa lungsod kinsa magsaulog sa ilang kapistahan karon.
Way paglaban sa katawhan
Desyembre 21, 2008
TIMAN-AN ta ug ilubong ngadto sa lubnganan sa kalimot ang mga
kanhi ug nagpabilin nga sakop sa konseho sa lungsod sa Anda nga
nagpakahilom ug daw wa magpakabana sa kalit nga pagsaka sa
singilan sa tubig nga way tukmang ordinansa nga gibasehan niini.
Gipili kini sila aron pagdala sa tingog sa katawhan nga dili
kini malupigan ug mag-antos pagpas-an sa dugang kalisod ning
krisis nga gisagubang karon.
Ang pag-usbaw sa singilan sa tubig nga way kuryenteng gigamit
nilugdangan kini sa pag uyon niadtong usa ka resolusyon nga
gipasar kanhi sa mga sakop sa konseho aron pagtugot nga
makahulam og igong kantidad ang LGU ngadto sa bangko.
Alaot kitang mga tawo nga apektado ilabina kadtong gikan sa pito
ka barangay.
Bunga na kini sa pagbaligya sa atong mga boto ug sa pagpanghaylo
sa kaon ug inom diin misumbalik ngadto sa atong pag-antos tungod
kay ang kadaghanan sa gipiling mga sakop sa konseho way
kahingawa paglaban sa interes sa kinabag-an.
Kon dili ang ilang gilabanan mao ang unsa mang gusto ug tinguha
ning kasamtangang liderato nga dunot ug way kaluoy.
Apan salamat na lang tungod kay sila si Besi Mayor Ayot
Deligero, Kag. Oting Makinano, Kag. Teting Tinio ug Kag. Lutchie
Tongco mipakita kini og pagliskohag batok ngadto sa liderato sa
kasamtangang hepe ehekutibo, tungod kay dili na masud sa
ginhawaan ang pagduma sa renda sa pangatungdanan ilabi kalabot
sa hulam nga salapi gikan sa bangko.
Pito lamang ka barangay ang nakapahimulos sa P8 milyones nga
gihulam sa bangko.
Maoy gituohan nila ni Besi Mayor Deligero ug Kag. Oting Makinano
nga makaayo ang paghulam sa maong salapi hinungdan nga sila
mipirma sa resolusyon.
Apan ang maong proyekto wala mahuman ug gipatuman ang taas nga
singilan sa tubig.
Bugtong misupak sa maong paghulam si Kag. Enie Makinano, apan wa
kini hatagi og pagtagad sa mga kaalyado sa mayor.
Atong timan-an nga karong sunod tuig 2010 dili na ta magpahaylo!
Nganong karon pa
Nobyembre 9, 2008
Hapit na sab ang 2010 piniliay. Kagaw
sa politika mihinay-hinay na usab og gimok aron paglingla ug paghangyo sa
tagsa-tagsa ka galamhan sa katawhan.
Saad didto, saad diri. Ingon niini
kadtong nagtinguha nga modagan diha sa natad sa politika.
Namatikdan karon ang mga nagtinguha
nga modagan sa 2010 piniliay sama ni kanhi Kongresista Iladio Jala mihinay-hinay
na usab kini og panikay-sikay pagduaw sa mga lagyong kabarangayan aron
pagpahingung sa mga opisyales sa kabarangayan sa tinguha niini pagdagan pag-usab
sa posisyon pagka Kongresista isip maoy puli na usab sa anak niining kongresista
nga si Kongresista Adam Jala sa ikatulong distrito.
Nasayran nga ang kanhi Kongresista
miduaw kini niadtong milabayng Lunes Oktubre 20 didto sa Barangay Badiang ug
mihapit sa Barangay Hall sa Suba.
Mibali usab kini nianang pagka Sabado
Oktubre 25 aron pagsaksi ug pagsubo sa duha ka lawak saringan sa Barangay Casica
nga bag-ong nahuman ug gikan sa CDF ni Kongresista Jala.
Atol sa pagsubo, namulong ang kanhi
Kongresista atubangan sa mga opsiyales sa barangay Casica.
Aduna na kunoy kwarta nga gigahin
alang sa panubig sa kabasakan sa Anda partikular diha sa Barangay Tawid ug
Casica.
Ang mga saad nga gibutyag nindot
paminawon. Apan ang pangutana, nganong niadtong panahon sa termino niya wa man
hatagi og igong gahin ug pahat gikan sa CDF niini ang nahisgotang panubig?
Angayan gihatagan unta kini og
pagtagad aron mousbaw ang produksyon sa pagkaon nga dugay nang gihandom sa
katawhang Andahanon.
Karon na lang sultihan ang katawhang
Andahanon? Tungod kay magpapili ka pag-usab?
Diin man daan ang kanhi Kongresista
nganong wa man hingosgi niadtong panahon nga diha pa siya sa puwesto?
Ang lungsod sa Anda gimantinilan lang
og putol-putol nga pag-semento sa pipila lamang ka piniling mugbong mga dalan
nga kapin kon kulang ngadto sa P90 milyones nga CDF.
Kahinumdoman nga ang kanhi Kongresista
usa sa kaalyado ni GMA niadtong gilusad ang people’s initive aron pag-usab sa
Batakang Balaod.
Usa kini sa milagda aron sa tinguha
magpabilin sa puwesto ug padayon nga lugwayan ang termino niini, kay mahitbao
man unya nga sa pag-usab sa Batakang Balaod isukip ang paglugway sa termino sa
nangatungdanan.
Unya kay magpapili man pag-usab, lahi
na usab ang baroganan niini kalabot sa Cha-Cha.
Segun sa pamahayag niya, dili pa karon
angayan usbon ang Batakang Balaod tungod kay ania kita nag-antos sa kalisod ug
mogasto ang kagamhanan og salapi alang sa maong tumong.
Unsa mang matanga sa politiko ang
kanhi kongresista, maayo lang ni diay og makapabor?
Operator sa pagtikad sa minerales nakatuman
ba?
Setyembre 14, 2008
Angayan gayod nga higpitan pagsusi ug ipatuman ang unsa may nakalatid nga
probisyon sa balaod pagtikad sa mga minerales dinhi sulod sa lalawigang
Bol-anon.
Kinahanglan matag operator o
aplikante moagi gayod sa makuting pagproseso sa way pabor-pabor.
Namatikdan karon ug nasandan na
nga sagad kon ang lungsod adunay tataw ug gitumbok nga potensyal sa mga
minerales, sakyan kini sa anaa sa gahom ug maoy mo-kontrol niadtong mga
interesadong motikad sanglit anaa man lagi ang katungod sa hepe ehekutibo ang
pag-isyu og permit sa dili pa ipahigayon ang operasyon pagkubkob sa mga
minerales.
Daghang higayon diin ang lungsod
kon positibo sa deposito sa minerales, ang mga anaa sa gahom maoy magbuot kon
kinsay hatagan niini sa prebilihiyo pagtikad labi na kon dunay naglambigit nga
dinagkong “cash-sabotan”.
Gihimo karon nga kapital ang
gahom nga gihuptan nga unta dili man kini dumalayon ug dunay kataposan.
Daghan karon nga anaa sa gahom
ang nabulahan ug nagpahimulos sa mga minerales tungod ba kaha sa mga dagkong
padalngog nga gitanyag sa mga mamohunan?
Gipaagi ba kaha sa saktong
proseso ang matag operasyon pagkubkob sa mga minerales?
Dunay mga huhungihong nga dili
man kini susihon sa mga hingtungan. Ambot ba, kahibulongan sab.
Nganong daw walay nangusog
pagsusi kon nakatuman ba kini sa mga rekisitos?
Dili hinuon kalikayan nga mosantop sa mga huna-huna kon duna bay tigpanalipod
ning tanan ug apil sa bahin?
Pastilan baya, halos hakgomon
ang tanan tungod sa kahakog? Kulang na lang ibaligya ang tibuok lungsod.
Kining gihimo karon pagkontrol
karon sa mga hingtundan sa mga potensyal nga deposito sa minerales sa mga
lungsod, luoy kaayo ang mga tag-iya sa yuta diin nahimutang ang maong deposito
sa minerales.
Gawas nga dili maayo ang
pagkabahin ngadto sa tag-iya, delikado usab ang maong dapit kon pananglit kini
mahugno ug malubong buhi ang mga molupyo nga nagpuyo dapit nga gipahigayon ang
pagmina.
Sama sa nahitabo nga pagdahili
sa yuta didto sa Guinsawgon, Saouthern Leyte, labina kon ang operator walay
gibutang nga safety net.
Ang maayo sigurong buhaton sa
mga tag-iya sa yuta diin anaa ang deposito sa mga minerales, nga magporma sila
og kapunongan.
Ayaw kamo sugot nga hawakan
lamang kini sa usa ka politiko. Kinahanglan kitang katawhan, magpakita nga maoy
gamhanan.
Kini maoy gilatid sa atong
batakang balaod, nga ang kagawasan anaa sa katawhan, ug tanang gahom nagagikan
kanila.
Mabuhi kitang katawhan! Walay
malupigon kon walay magpaulipon!
Dili hugot nga seguridad
Agosto 10, 2008
Kinsay angayan
basulon pag-kidnap sa usa ka dalagita samtang nag-inusara sulod sa panimalay sa
Sitio Ila-od, Sta. Cruz, dili pa lang dugay?
Ang mga
responsable matod pa yano lang kaayo nga mibuhat sa ingon sanglit ang Sitio sa
Ilaod ug Porcenas nagpahigayon og dungan nga kalihokan nga treyompo sa santos
debosyon.
Ang gipuy-an sa
biktima medyo layo sa mga silingan. Sa pagbuhat sa maong krimen, malagmit adunay
molupyo sa maong dapit nga maoy nagsilbing look-out o dili ba adunay taga laing
dapit nga nagpasumangil nga mamaligya og bisan unsa aron maniid?
Aduna kiniy
posibilidad labina kay uso karon ang human trafficking aron gamiton sa
prostitusyon o dili ba ibaligya ang organ sa lawas ug uban pa.
Kiniy nahitabo
tungod sa kakulang pagpakabana sa seguridad (lack of security measure) kay
daghang pinili sa katawhan nga nagpapalit sa boto ang wa magpakabana sa ilang
kaakuhan.
Daghang napiling
opisyales sa kabarangayan nga way mga hanaw pagpatuman sa seguridad sa matag
jurisdiction ug maoy gihuna-huna ang matag buwan nga honoraryo ug ang bunos
matag pasko?
Adunay mga
barangay tanod apan daw mao ray ilihok kon panahon nga adunay panghitabo. Dunay
ubang barangay sa lungsod nga adunay barangay tanod apan ang gipahingusgan
lamang mao ang paghigpit sa katungod sa katawhan nga makapahimulos sa mga buhi
sa Diyos sa kadagatan nga karon gihimo nang santuwaryo ug sa hilom mao pay
mangunay pagpamukot imbes nga magpatrolya sa tibuok palibot (sa barangay).
Kining nahitabo
nga pagdagit sa batan-ong tinun-an nga kanhi misalmot sa Miss Anda way laing
angayan basulon mao ra usab kitang mga botante nga nagpili sa mga barangay
opisyales.
Atong sugyot sa
mga hingtungdan nga, matag barangay magbinantayon kanunay. Matag sakyanan nga
mosulod sa teritoryo labina panahon sa kagabhion sitahon ug irehistro ang plaka
niini, kon mahimo pangayoan og identifaction.
Ikaduha,
kinahanglan ang barangay tanod mohimo og diplomasyang pagsita ngadto sa mga dayo
nga magpalabay sa ilang dapit kon asa ang kagikan niini ug ingon man
identification ug angayan nga irehistro kini ngadto sa barangay hall sa dili pa
sila makahimo og mga transaksyon.
Ikatulo, kon
adunay mga sakyanan nnga mohunong labina kon katingad-an kini, sitahon gayod sa
mga hingtungdan.
Kon mahimo
susihon ang sulod niini kay basin kini maoy gamiton pagpang-kidnap. Ika upat, sa
mga panimalay dili unta biyaan nga mag-inusara ang mga anak, labina kon mga
dalagita kay dili kita makasiguro bisan adlawan tungod kay dagsang usab karon
ang mga adik sa katilingban.
Dili dayon
ablihan ang pultahan kon dunay manuktok, kinahanglan sutaon una kon kinsa. Ang
panghitabo nga pagdagit sa usa ka batan-on magsilbi untang leksyon nga angayan
panaminan sa lungsod sa Anda nga hangtod karon walay sakyanan nga sarang magamit
sa mga polis pagresponde kon adunay mga panghitabo nga nagkinahanglan sa ilang
serbisyo.
Ang pagkahanaw
sa dalagita nagpabiling usa ka tanghaga. Adunay mga pangagpas nga kini milayas,
adunay nagkanayon nga basin adunay recruiter nga nag-aghat niini.
May nagpaluyo ba sa wala
pagpatik sa Flower Beach and Diving Resort?
Agosto 3, 2008
Kaniadto wala
mailhi ang lungsod sa Anda. Apan sa dihang gisugdan pag-ugmad ang mga maputing
kabaybayonan ngadto sa mga beach resorts diin gipangtikad ug gipanag-iyahan sa
mga malampuson ug gipanalanginang mga lumad Andahanon, lakip na usab kadtong mga
langyawng magpapatigayon kinsa mibubo og puhonan, inanay nang nagmata ang kanhi
nahikatulog nga lungsod sa Silangang bahin sa Bohol.
Mianam usab
pagdako ang kita sa panudlanan sa lungsod tungod sa mga buwis nga gibayad sa mga
magpapatigayon kinsa migasto og minilyon nga kantidad diin ubay-ubay usab ang
misulbong karon nga mga resort.
Ang subo lang
palandungon, kay daw dili maayo ang gipakitang pagtagad sa mga tinugyanan sa
turismo sa lungsod ngadto sa usa sa mga resort.
Ning
gipahigayong Sandugo Festival, ang lungsod sa Anda adunay mga booth nga
gipahiluna sa dakbayan sa Tagbilaran nga nagpakita sa mga atraksyon sa lugar
niini nga hayan makapadani sa mga kustomer nga kasagaran mga turistang langyaw.
Ambot kon gituyo
ug pagbuot ba sa kahigayonan o dili ba nagdanghag ang mga tinugyanan sa turismo
sa Anda, tungod kay wala man maapil og patik ang Flower Beach and Diving Resort
sa mga brochure nga gipang-apod-apod atol sa maong kalihokan.
Wala ba diay
magbayad ug makatabang ang maong resort diha sa panudlanan sa lungsod? Unsa kaha
ang hinungdan ug rason sa mga tinugyanan sa lokal nga turismo sa lungsod nganong
nahitabo man kini?
Ang tag-iya sa
maong resort usa ka modelo ug ehemplo sa tanang mga beach resort sa lungsod.
Sama sa pagpamalit sa mga yuta sa ensakto nga presyo, dili susama sa uban nga
daw hapit na lang pangayoon ang yuta ug matod pa apilan og panghulga niadtong
mga inosenteng tag-iya sa yuta?
Basin nalimot
kining mga tinugyanan sa lokal nga turismo sa mga kalungsoran nga ang ilang
tahas mao ang paghimo og information campaign sa mga nagkadaiyang tourist spot
nga makita diha sa lungsod nga way pagpihig ug bulok politika.
Singil sa tubig
gikahibudngan
Hulyo 20, 2008
Kahinumduman nga ang sistima sa
panubig sa lungsod sa Anda gipaningkamutan kini sa LGU nga mapalambo aron
makahatag kini sa tukmang serbisyo ngadto sa katawhan pinaagi sa paghulam og
igong kantidad sa bangko nga gisuportaan sa usa ka resulosyon ug giuyonan sa mga
kanhi sakop sa konseho.
Ang maong resolusyon naghatag og katungod sa LGU nga mohulam P22,000.00
pagpalambo sa sistima sa panubig.
Pito lamang ka mga barangay ang nakabinipisyo niini nga naglakip sa barangay
Candabong, Virgen, Bacong, Poblacion Suba, Tawid ug Casica.
Gipahigayon ang paghulam kini dihang hapit na ang piniliay sa milabayng tuig sa
Mayo 2007, ang pagdugang pagpanguha og trabahante pagpamutang sa linya sa tubig
gihimo sa nagsugod ang pagpangampanya.
Daghang mitumaw nga pangutana, Moabot kaha og P22,000.00 ang pagtul-id sa
sistema sa tubig sa Anda?
Asa ba diay kadtong unang ayuda nga gikan nasud sa Australya sa panahon nga
gipahigayon ang “Filterization” sa tangke sa sistema sa tubig sa Anda?
Kinahanglan pa ba diay ang lungsod mohulam sa bangko aron maoy papas-anon ang
katawhang Andahanon?
Ang katawhang Andahanon maoy nagpas-an karon sa utang ni Juan tungod kay ang
kanhi minimum nga balayronon nga P25.00 niabot naman og P75.00.
Kadtong mobayad og sayo P65.00 lamang ang bayran.
Maglisod pa man gani pagbayad og P25.00, unsa na kaha ning tag P75.00, nga unta
di man kuryente ang gigamit sa sistema sa panubig sa lungsod?
Hangtod karon wa jod ipakita sa publiko ang unsa may mga nagasto sa P22,000.00.
Ang katawhan sa lungsod sa Anda ilabina gikan sa pito ka barangay nga apektado
sa sistema karon sa panubig adunay dakong pagmulo kon asa ra ang gisaad sa
lungsod?
Nganong mi-abot man sa tag linibo na ang balayronon sa Tubig?
Di ba kaha kini paagi nga giingon niini aron makabayad kita sa inters sa utang
hulam sa Bangko?
O di ba kaha tungod sa gigamit nga lokal nga kwentador mao nga kusog ang pagbiyo
sa meter sa tubig?
Busa atong awhagon si Mayor Paulino Amper nga unta mapangitaan kini og paaagi
kay sa magpasa-pasa kamo ug ipasangil ang mga kalapasan ngadto sa kontraktor ug
uban pa.
Asyoso ra ta
Mayo 11, 2008
Ang nasod sa Taiwan gamay ra kaayo kon itandi sa atong nasod ug sa uban pa.
Apan, bisan usa ka gamayng nasod ang Taiwan, gibantog kini nga maoy usa
sa mga nasod nga nag-unang importer sa bugas humay, tungod kay kugihan ang
katawhan didtong nasora, mga di asyoso ug di mga garboso ang kinaiya sa katawhan
kompara kanatong mga Pilipino.
Kadaghanan kanato,
gusto og sayon nga matang sa trabaho. Kanang gitawag og white collar job, gani
atong namatikdan ilabi na kadtong anaa sa mga dagkong buhatan, pribado man o
publiko, nabatasan kanunay ang pagmanikyor sa ilang mga kuko sa kamot ug tiil
aron ipakita ug ipasigarbo kanunay ang kalimpyo niini.
Ingon niini kitang mga
Pilipino, apan ang mga Taiwanese lahi, tungod kay ang ilang gipakadak-an didto
mao ang dugang produksyon sa pagkaon pinaagi sa pagtingob sa igong oras sa
pagpananom og humay.
Ang ilang kasundalohan
wala kanunay sa ilang mga kampo ug barracks. Hinuon, aduna na kiniy mga
tagsa-tagsa ka station bill sa panahon madungog ang ogong sa siren sa unsa mang
matang sa panghitabo.
Ang kasundalohan sa
Taiwan, kadaghanan atua sa kaumahan ug nagpahigayon kini sa pagpanom inabagan sa
kababayen-an.
Apan sa panahon nga
makadungog kini sa ogong sa siren, ang mga sundalo, bombero, o kawani mag-iyahay
kinig tuod sa tagsa tagsa niining mga gisangon ngadto sa ilang station bill.
Sukwahi kanatong mga
Pilipino. Ang atong kasundalohan ug kapolisan ilabi na kon hapsay o way mga
kaaway nga giatubang, puwera sa mga nagtinarong, anaa kanunay sulod sa kampo o
barracks, nagpahigayon sa pagduwa og baraha.
Ang uban, mga
protektor sa unsang matang sa illegal nga sugal. Ang uban atua sa ilang ikaduha
o ikatulong kulasisi, nagpabugnaw ug nagpa-oraray.
Ang atong mga kawani
nga anaa sa mga buhatang pribado o publiko man, luho kaayo ug di-korbata pa nga
anaa sa mga mabugnawng lawak opisina, diin makakita na gani og mga ngilong
mananap sama sa mga tiki, tuko, ok-ok ug uban pa ilabi na ang atong kababayen-ang
kawani dayon kining singgit sa kangilo ug kahadlok.
Unsa na kaha kon
alimatok na ang makita ug makasugamak kini diha sa kabaskan?
Paskang asyosoha ra
ta! Maayo pang bungi kay maantigo pang moaghat nato pag-ingon: Mananom kita kay
iyawat ug madam-ag aduna kitay mamumo.
Kawat didto, kawat diri
Mayo 4, 2008
Kahinumdoman niadtong gilampaso ug gikuso-kuso pag-ayo kita sa bagyong Nitang ug
Ruping, nagbaha ang mga de-latang imported ug uban pang ayuda
ngadto unta sa mga biktima sa maong katalagman, gikan pa sa gawas sa nasod.
Apan pag-abot sa mga dapit nga naigo
sa maong katalagman, buwad, noodles ug tinapa nalang ang gipanghatag sa mga
biktima.
Ambot ba kon kanus-a
ta mausab! Pagkabilyako gyod tang mga Pilipino. Way kahadlok sa Ginoo.
Hinuon, nag-ingon man
sa Balaang Kasulatan: Maayo pay kitay tikasan ug limbongan kay sa kitay manikas
ug manglimbong.
Karon nasab naproblema ang mga tinugyanan sa buhatan sa NFA kay ang mga sinakong
bugas sa humay nga gikan sa NFA nga gi-apod-apod ngadto sa mga gitugyanang mga
lisensiyadong NFA retailer gipang ismoko ug gisagol sa mga mahalong komersiyal
nga bugas, aron makabitad og dakong ginansiya.
Pastilan! Wa na gyoy
tarong ning kalibotan. Maihap nalang siguro. Kamong mapahimuslanong negosyante,
hinumdomi baya ang Ginoo nag-ingon: Ayaw higugmaa ang salapi; igo na ang anaa
kaninyo kay dili ko kamo talikdan ni biyaan.
Basin makaingon mo mga mapahimuslanong
negosyante nga panahon na karon sa alisto.
Dinhi ra kana sa
kalibotan. Hinumdomi duna pay laing kalibotan ang gitagana ug naghulat kanato.
Samtang sa laing bahin, daghan gihapon
ang naglinyang mga kabos nga katawhan nga gikan pa sa mga lagyong kabarangayan
aron lang makapahimulos sa baratong bugas nga gikan sa NFA, nga matagamtam lang
matag tabo kon market day.
Mao kini namatikdan sa
mga lungsoranong Andahanon. Ang ubang katawhang Andahanon manguli nalang nga way
dalang bugas nga NFA, tungod sa kakulang sa sinakong bugas sa NFA nga
gipang-apod-apod lang matag adlawng Martes, atol sa tabo.
Kadaghanan sa
katawhanang kabos nga Andahanon nga naglinya nga wa na kahatagi sa pipila ka
kilong bugas sa NFA.
Mapugos nalang
pagpalit sa mura-mura gamayng tinagoang kwarta ngadto sa mga mahalong bugas aron
lang kapugngan ang kagutom.
Tungod sa maong
sitwasyon, giawhag ug gihangyo ang buhatan sa NFA Tagbilaran paghatag og dugang
alokasyon sa sinakong bugas sa NFA ngadto sa maong gitugyanan sa lungsod sa Anda
sa pag-apod-apod, aron sa ingon dili mouling luhaan ang mga kabos nga nagatuong
makapahimulos.
Gikan sa taas nga paglinya niini, angayan siguro nga himuon ang pag-apod-apod sa
bugas NFA kaduha-on sulod sa matag usa ka semana, dili lang himuon sa matag
adlaw sa tabo.
Pagkalawsi way pagtagad
Abril 20, 2008
Kahinumdoman niadtong milaby’ng
Huwebes Santo, adunay usa ka Diving Boat ang kalit mitikla-ob ug nakulob uban sa
11 ka mga langyaw’ng pasahero lakip na niini ang mga Pilipinong tripolante didto
dapit sa lawod sa kadagatan sa barangay Virgen, Anda, Bohol.
Ang maong diving boat gikan pa sa isla
sa Leyte ug paingon unta kini ngadto sa isla sa Pamilacan, aron unta mopahigayon
kini sa ilang pagsud-ong sa kanindot sa maong dapit, apan walay swerte kay
nalunod.
Ang
subo lang palandungon kay niadtong hitaboa ang Diving Boat lang sa Flower Beach
and Diving Resort ang unang nakaresponde gilayon ug nakapahigayon og pag-rescue
sa mga langyaw’ng sakay niini ug dayon gi-atiman sa tagdumala sa maong beach
resort nga gipanag-iya ni barangay kapitana Flor Garcia, inay unta kini trabaho
man sa taga Phil. Coast Guard ug sa LGU Anda.
Pagkakulang pa
gayod kita sa kagamitang pang-rescue nga unta nia naman unta kita karon sa
pagka-high tech.
Ang pagluwas nga gihimo sa maong
diving boat sa kalawran sa lungsod sa Anda, maoy usa ka dakong hagit ug angayan
kini panaminan sa kagamhanang probinsiyal ug ingon man labaw sa tanan ngadto na
sa LGU Anda, tungod kay katungdanan ug kaaakuhan usab kini sa namunoang lokal
nga kagamhanan sa pagtunol sa hinanaling pagtagad sa unsa mang matang sa
panghitabo ilabi na kon anaa sa kakuyaw.
Apan, ambot ba,
bisan pa tuod tugtan ta nga nasayod sa hingpit ang LGU Anda sa maong panghitabo,
apan kawang lang gihapon tungod kay ang LGU Anda, way mga sakyanang pang
emerhensiya ug labaw sa tanan wala usay sakyanang pang-rescue ug pagpatrolya sa
kadagatan.
Angayan unta kini
hatagan sa igong pagtagad sa lokal nga kagamhanang probinsiya ubos sa
pangpanguna ni Gov. Erico Aumentado, kay ubos man kining mga mayor sa iyang
superbisyon.
Nga unta awhagan ug hatagan sa tukmang pag-pressure ang maong namunoan sa
lungsod sa Anda sa pagbaton og sakyanan pang emerhensiya, aron kini maoy magamit
sa unsa mang mga panghitabo, labi pa kay ang lungsod karon sa Anda, usa na karon
sa giila nga tourist destination.
Sa kada tuig, ang LGU Anda nag-gahin
kini sa igong pundo alang sa nagkalain-laing mga programa. Gani atong nasayran
ug atong nakita sa gahin ning tuiga, ang peace and order gigahinan kini sa
kantidad nga P1.6 milyon ka pesos.
Samtang ang
intelligence fund mokabat sa kapin sa tunga sa milyon ka pesos. Kining maong
funding gahin gikan kini sa buhis sa katawhan.
Apan ang pangutana: “Nganong di man
makapalit og sakyanang pang emerhensiya ang LGU Anda? Ngano man lagi kon luho na
gani nga sakyanang ISUZU Crosswind nga gigamit na kanunay karon ug personal maka-provide
man pagpalit ang LGU Anda? Unsa god ni?”
Busa kamong mga sakop sa SB sa lungsod
sa Anda ayaw mo pagpakabungol ug pagpakabota. Tan-awa kuno og unsay problema sa
palibot.
Ayaw ninyo og
pasagdi sila si Kagawad Teting Tinio ug Kagawad Oting Makinano nga kanunay’ng
nagtuki niini.