PANGLAO - Ang dugay nang gihandum sa katawhan sa Panglao nga panubig sugdan na.

Kini human gipahigayon ang usa ka public hearing kaniadtong petsa 5 ning bulana tinambongan ni Gobernador Erico B. Aumentado, Congressman Edgar Chatto, Mayor Dodong Alcala, Vice Mayor Pedro Fuertes ug mga membro sa Sangguniang Bayan ug ingon man ang tanang stake holder sa maong lungsod.

Atol sa maong tigum adunay duha ka option ang gipilian kon unsa gayud ang angay pilian pagbaton sa gilaraw nga panubig.

Usa mao ang Public Competitive Bidding ug ang ikaduha mao ang Open Access.
Ubay-ubay ang mihatag sa ilang mga opinion ug dunay unom ka mga kagawad nga miuyon sa Public Competitive Bidding.

Ang mayor kanhi sa maong lungsod nga si Dr. Doloreich Dumaluan supak unta sa Public Bidding kay matud pa wala kini nagpasabot nga mobarato ang tubig hinuon mobog-at og samot kay sama sa BWUI ibaligya pa man kini sa Munisipalidad sa maong lungsod ayha pa ngadto sa mga kabalayan.

Gidugang ni Dumaluan nga problema usab ang waste water. Aron mahatagan ug hukom misugyot ang kinatibok-an nga ipahigayon ang hamubong session sa SB.

Sa usa ka agenda nga pagduso sa Public Competitive Bidding. Human sa maong session giaprobahan sa SB.

Ang maong option kay mao man ang mayoriya sa tanan ug mao gayud ang tukma ug angayan.

Si Gobernador Erico B. Aumentado mipasalamat sa SB. Sa maong lungsod sa nakab-ot nga hukom.

Gipasalig usab sa Gobernador nga ang maong proyekto iya kining palingkoran ni Atty. Titus Vistal kinsa mao karon ang hepe sa PPDO aron usab mahatagan ang executive ug ang legislative body sa maong lungsod.

ANG gilaraw nga panubig diha sa lungsod sa Panglao hayan duna nay katumanan.

Mao kini ang gibutyag sa hepe sa Provincial Plannning ang Development Office (PPDO) Atty. John Titus Vistal atol sa governors report kaniadtong Beyernes Agosto 15.

Gibutyag ni Vistal nga sa kadaghan sa mga resort sa maong lungsod ang panubig gayud ang gikinahanglan nga mapaugmand.

Matud pa anaa nay mga kakuhaan og suplay sa tubig apan dili pa paigo ug kinahanglan pa kini nga mapalapdan.

Gidugang ni Vistal nga naay daghang interesado nga service provider apan wala pay gidawat ang LGU sa maong lungsod.

Subay niini si Gobernador Erico B. Aumentado uban ni Congressman Edgar Chatto mopatawag og tigum tali sa Sangguniang Bayan, ni Mayor Benedicto Alcala, ingon man ang Local Government unit karong petsa 5 sa Setyembre aron e-presintar ang gilaraw nga panubig ug ang LGU na ang bahala magsabot kon kinsa ang service provider nga ilang gusto.

Dugang pamahayag ni Vistal nga ang ilang buhatan technical assistance lamang ang ilang ikatampo, diin ang ang natumbok nga butahatn mohatag sa mga tubo o piping network.

Kon mahinumduman ang maong laraw nga piping network duna sa una apan nakasamok sa lugar diin anaa ang Panglao International Airport.

Hinuon gipaniguro ni Vistal nga hipno gayud ang pagabuhaton nga piping network ug gasunod gayud kini sa agianan nga kalsada.

PANGLAO - Tulo ka mga turista ang namatay sa managlahing insidente sulod ning semanaha didto sa lungsod sa Panglao nga nagalangkob sa usa ka Koreano, Hapon ug Filipino-Chinese.

Nailhan ang turistang Koreano nga si Jung Choul Woo, 24, kinsa gikatahong namatay didto sa swimming pool sa Bohol Divers, samtang nailhan ang Hapones nga si Michiyo Higaki, 58, minyo, usa ka magtutudlo sa Pre School sa nasud sa Japan ug didto mahitabo ang insidente sa Balicasag Island, samtang gi-atake sa kasingkasing ang Filipino-Chinese nga si Gary Chua didto sa Bohol Beach Club.

Si Chua gitabang pa kini sa nurse sa BBC sa wala pa kini dad-a ngadto sa tambalanan.

Si Higake gidiklara nga patay paghidangat sa tambalan human kini malumos didto sa isla sa Balicasag lungsod sa Panglao.

Alas 9:00 sa buntag petsa 20 ning bulan sa Hulyo ang biktima kauban sa iyang bana nga si Iwaoshi Higake niadto sa nasangpit nga isla aron pag dive.

Sumala sa pa sa nakasaksi nga diving instructor, nahurot na ang sulod nga hangin sa tangke sa kahimanan sa biktima ug nakita na lang kini nga milutaw sa tubig.

Ang patay’ng lawas atoa na karon sa Dakbayan sa Sugbo.

PANGLAO - WAY sala ug bisan unsang kalabotan si kanhi Panglao Mayor Doloreich Dumaluan sa paglugos ug pagpatay sa iyang menor de edad nga pag-umangkong si Vivian Dumaluan, sumala sa omnibus resolution sa Provincial Prosecution Office (PPO).

Hinuon mas nakita sa Panel of Prosecutors ang igong ebidensiya nga magsumbalik sa usa sa mga testigos batok kang Dumaluan nga si Alex Dasco isip mao mismoy naghimo sa krimen uban sa usa ka Narciso “Isot” Maghamil.

Si Maghamil gikasohan nang daan sa korte sa samang mga salaod—paglugos ug pagpatay — sa wa pa ang kalit nga pagsang-at sa laing duha ka mga complaint nga naglambigit na sa kanhi mayor.

Kumbinsido sab ang mga prosekyutor nga si Dasco testigo nga “tinudlo-an ug binayran” kay namakak pa gyud nga drayber siya ni Dumaluan kaniadto.

Dungan sa pagbasura sa kaso batok kang Dumaluan, giduso sa mga prosekyutor ang pagsang-at og kasong rape with homicide batok kang Dasco sa Regional Trial Court (RTC).

Uban sa kanhi mayor nga giabsuwelto ang iyang uyoan nga si Engr. Teofredo “Pingmay” Dumaluan ug usa ka Romeo “Loloy” Lapinig.

Ang omnibus resolution giluwatan sa Panel of Prosecutors nga gilangkuban nila ni Second Assistant Provincial Prosecutor Ponciano Uy ug Assistant Provincial Prosectors Margie Tan-Alvaro ug Tito Apura.

Upat ang naglingkod sa panel nga naglakip kang Third Assistant Provincial Prosecutor Eric Ucat apan kinsa may sukwahing baruganan nga gipadayag sa iyang dissenting resolution diin adunay probable cause alang sa maong kaso.

Gidasunan ug giaprobahan ni OIC Provincial Prosecutor Macario Delusa ang omnibus resolution sa tulo ka mga prosekyutor bisan pa sa sukwahing resolusyon ni Ucat.

Laing testigo batok kang Dumaluan ug ubang akusado nga si George “Jun Bagobo” Galo ang niluwat og duha ka affidavit apan kini nadiskubrehan nga wa nagtakdo.

Ang una niyang pinanumpaang pamahayag kredible sa panimbangtimbang sa mga prosekyutor apan ang kalit nga laing affidavit gituyo aron lang ilambigit ang kanhi mayor sa bangis nga krimen.

Adunay posibilidad nga isumbalik ni Dumaluan sa pagtaral sa hukmanan ang mga matud niya nagmansa sa iyang kadungganan ug sa iyang pamilya.

TULO KA KASO

Human sa krimen sa Marso 27, 2004, gikasohan og rape with homicide si Maghamil sa Municipal Circuit Trial Court (MCTC Panglao-Dauis) sa pagka-Hunyo 1 ug ang resolusyon niini nga nag-istablisar sa probable cause gidasunan ni OIC Provincial Prosecutor Delusa.

Kini niresulta sa pagpasaka sa kaso ngadto na sa Regional Trial Court (RTC-Branch I). Ang kaso gisang-at sa magtiayong Eusebio ug Antonia Dumaluan.

Bisan pa sa maong kaso, usa ka instant complaint ang gisang-at ni SPO2 Dominie Ragusta, polis sa Panglao, niadtong Disyembre 28, 2007 di lang batok kang Maghamil apan apil si Engr. Teofredo Dumaluan nga uyo-an sa kanhi mayor isip “co-conspirator.”

Sa pagka-Marso 18, 2008, laing reklamo ang gisang-at ni Eusebio ug Antonia nga ning higayona nag-akusar na sa kanhi mayor isip “principal by inducement” uban nila Maghamil, Teofredo ug Lapinig isip ‘principal by direct participation.”

GIBAYRAN

Si Dasco nga nagpa-toong drayber ni Dumaluan namasangil nga gipaapil siya sa kanhi mayor sa usa ka tinagong tigum sa Dumaluan Beach Resort tulo ka adlaw sa wa pa ang krimen aron planohon ang paglugos ug pagpatay kang Vivian.

Si Maghamil maoy matud pa gitahasan nga mokontak kang Vivian aron dad-on sa dapit diin siya lugoson ug patyon. Tuod man nahimo gyud, matud ni Dasco, ang krimen ug nga gani sila si Teofredo, Maghamil ug Lapinig ang nagpulipuli paglugos sa dalagita samtang siya maoy nagkupot sa mga kamot sa biktima.

Matud ni Maghamil gipatay dayon si Vivian, giputos og habol ang iyang lawas ug gitambog sa kakahoyan duol sa balay nga labhanan sa Dumaluan resort aron kunohay molutaw nga may kalabotan ang kontra sa pulika sa maong bangis nga krimen.

Lokal nga eleksyon sa pagka-Mayo sa 2004. Ang laing testigo nga si Galo nagkanayon sa iyang affidavit nga pinetsahan og Mayo 29, 2004 nga nakit-an niya si Maghamil nga naglakaw padung kang Vivian kinsa nagtindog sa daplin sa karsada sa adlaw kanus-a siya lugosa ug patya, Abril 27, 2008.

Way laing nakita si Galo. Sa Agosto 21, 2007 o kapin sa tulo ka tuig human sa una niyang affidavit, laing pamahayag ang giluwatan ni Galo nga gikontak siya nila si Teofredo ug Lapinig niadtong Abril 25, 2004 nga ilang dad-on si Vivian sa Bagobo Beach Resort aron lugoson ug patyon.

Nagsuhi ang mga personalidad ug petsa sa panghitabo tumong sa paglugos ug pagpatay kang Vivian. Ang mga pasangil gipanghimakak nila ni Dumaluan, Teofredo ug Lapinig.

Matud sa mga prosekyutor kumbinsido sila nga nagtumotumo ug binayran ang testigo. Samtang wa kapamatuod si Dasco nga siya drayber ni Dumaluan niadtong higayona, alang sa mga prosekyutor sobra ra sab kaayo ang pagsalig sa mga Dumaluan nga hangtud ang kuno plano sa ingon ka bangis nga krimen ipahibawo nang daan ngadto sa usa ka estranghero ug di suod.

Ang ebidensiya aron katoohan kinahanglang maggikan sa kredibleng testigos, sumala sa mga prosekyutor. Si Dasco nasayran nga na-konbikto diay sa kasong estafa samtang si Galo napamatud-an nang sad-an sa pagpanulis.

Thus, to maintain if not manage certain negative effects brought about by progress, the government, along with other development agencies and private groups or even private individuals work hand in hand in finding solutions to that effect.

Among these agencies is the PATH Foundation Philippines, Inc. or PFPI. During the day-long Media and PIO (Public Information Officers) HIV/AIDS (Human Immunodeficiency Virus/Acquired Immune Deficiency Syndrome) Orientation held at JJ’s Seafood Village on June 25, 2008, the participants of the activity where given a site visit activity to two well-known resorts in Panglao, Island .

The site visit activity was purposely to immerse the participants with the current program in place on HIV/AIDS advocacy and prevention and how PFPI’s program was implemented by these establishments.

Basically, the two resorts were chosen by PFPI for the willingness and the receptiveness of their respective management to support initiatives in the advocacy of HIV/AIDS prevention.

And for the duration of the project PFPI monitors and provides technical assistance support. While one resort goes up to providing orientation on HIV/AIDS for all their staff (on a voluntary basis of course) the other resort goes a little bit farther by placing in their rooms packs of condoms.

If the guest decides to use a pack or two, then, this will just later on be charged to the bill. Similar to the system of placing drinks and other juices placed on mini-bars in some hotels or other resorts.

Both resorts have plans of going beyond conducting orientations or seminars to more of their staff and to the surrounding community but also including giving information to guests in the forms of stickers or posters or placing short messages on their in-house products such toiletries, bottled juices or water.

This HIV-AID Prevention initiative implemented by PFPI is two-year project funded by the Asian Development Bank (ADB) named NGO Initiatives to Prevent HIV-AIDS.

The project aims to contribute to the halt and reverse the spread of HIV/AIDS in Asia and the Pacific.

Mahal, hinungdan sa pagkalamukat sa ekonomiya, makadaot sa kinaiyahan ug budlay sa mga taxpayers.

Kini maoy baroganan sa grupong BAYAN nga gipadangat sa secretary general John Ruiz III kalabot sa pagtukod sa Panglao Bohol International Airport diin gipahigayon na ang ground breaking ceremony ug mismo si Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo ang personal nga mipahigayon sa maong kalihokan.

Nagkanayon si Ruiz, nga ang Bayan supak nang daan sa giplanong Panglao airport sukad pa sa pagkamugna niini ubos sa Panglao Island Tourism Estate (PITE) duha ka dekada na ang nakalabay.

Matod pa sa Bayan, 'Daghang nagtuo nga dili na ipadayon sa gobyerno ang dili praktikal ug mahal nga proyekto, hinungdan daw gipasagdan na lamang kini sa mga oposisyon.

Sa panahon ni Governor Aumentado ug Presidente Arroyo mitumaw pagbalik ang airport project ug karon ingon sa daw mao kini ang ilang pet project nga gusto nilang sugdan (ug mahuman?) sa dili pa matapos ang ilang termino.

Gipasangil usab sa grupong Bayan, nga usa ka loan-maniac ug maikagon sa mga kwestyonable nga mega-project si Mrs. Arroyo.

Ang utang karon sa nasud miabot na og US$81.9 billion o mokabat sa PhP 3.88 trillion. Gikan sa tuig 2001 ngadto sa 2006 ang administrasyong Arroyo nakahulam na og PhP 2.83 trillion, sobra sa PhP 1.5 trillion total amount nga gipanghulam sa tulo ka mga nangaging administrasyon nila ni kanhi Presidente Ramos, Aquino ug Estrada nga miabot og 14 ka tuig.

Kini usab maoy kinadaghanan og nahisulat nga anomalosong mega-projects sama sa PIATCO-NAIA Terminal 3, Fertilizer scam (P729 M) Diosdado Macapagal highway, Mega Pacific poll automation deal, Railway project ug ang $329 M NBN scandal ($130 M kickbacks) ug daghan pa.

Gibutyag sa Bayan nga dinhi sa Bohol, aduna kitay kinamahalan nga dam (Bayongan dam).

Ang PhP 2.3 billion (+ 27% cost over-runs) mega dam project gilaraw nga makapatubig og sobra sa 5,000 ektarya kon kini mahuman.

Padayon pang nagpasabot ang publiko kon makaya ba niini ang ilang target. Ang Malinao dam diin adto mokuha ang Bayungan sa sobra niini nga tubig, gilaraw usab nga makapatubig og 4,960 ektarya apan na-short kini og dul-an sa 1,500 ektarya sa target service area ug ang grabe pa kay 1,000 ektarya nga yuta ang walay abot tungod sa over-estimation sa project capacity.

Ang kalag nga PhP165 M dam sa Talibon angayan usab hisgotan, sa gitawag og “development” projects.

Ang lain na usab nga mega-project, Panglao Bohol International Airport, gilaraw nga makapadani og daghang mga turista dinhi sa probinsiya ug makapasaka sa kahigayonan sa pagpanarbaho tungod kay kini makadawat man og mga dagkong abyon alang sa domestic ug “international” flights.

Wala usab niini apila pag kwenta ang mga balay nga maapektohan ug ingon man ang panginabuhian sa mga pobreng mga Panglaoanon, ang sangpotanan sama sa pagkadaot sa kinaiyahan, noise pollution sa isla nga mahimong makapahilayo sa mga turista, paghikaw sa binilyon ka pesos nga kantidad nga angayan untang investment alang sa social services o dili ba agriculture services sa katawhan taliwala ning krisis nga giatubang sa nasud.

Gipasupot usab sa grupong Bayan kon “Angayan ba gyod nga tukoron ang PhP 4 billion airport aron mokusog ang turismo”?

Gipasangil usab sa Bayan nga “gawas tingale kon dili gayod tinud-anay nga “development” ang giapas sa atong mga bureaucrats ug technocrats, kondili ang personal nga makuha niini gikan sa “SOPs”.

Mas dako nga kantidad sa proyekto, mas malipayon. Dagkong mga utang ang natigum sa gobyerno tungod niining mga dagkong proyekto nga ilang gipapas-an sa mga pobreng katawhan pinaagi sa buhis ug pagpakunhod sa mga gastos sa social services.

Ang limitado nga kapaninguhaan sa panalapi itumong unta ngadto sa mga proyekto ug programa nga magpalambo sa agrikultura, national industrialization ug pagpauswag sa social services nga makahatag benepisyo sa daghang mga pobre.

Dili unta kini usikan sa mga proyekto nga magsilbi lamang sa pipila ka mga elitista ug foreign interests ug ang mas grabe nga himoong gatasan sa mga corrupt nga technocrats ug bureaucrats, daghang nang wala mahuman, white elephant ug simbolo sa kahanggaw nga mga proyekto dinhi sa nasud bisan dinhi sa lalawigan.”

UP Professor and Economist Ernesto Pernia says there must be a plan of action now to get the Governor of Bohol and Gloria Macapagal Arroyo to stop the idea of putting in the newly projected Airport slated to be in Panglao Island.

Pernia together with some members of the Boholanos for Truth discussed on reasons why it is not a good ideal or is it sound fees able enough to be in the province.

Chito Visarra from dyRD/Chronicle says there is a need to raise the idea of awareness for both President Gloria Arroyo and Governor Aumentado and to all others concerned.

Members of the organization on Truth say that presently both Governor and the President of the Philippines like the idea of the airport and the two are also in favor of charter change as well.

Prof. Pernia spoke with Boholanos in San Francisco California who are in opposition of the Panglao Airport, one of them being Father Boboy Cosap, and Pernia also spoke with Mayor Inting’s son and the two guys will draw up a draft statement with other Boholanos in the community where they live in the states.

They plan to also have the drafted statements put into local Bohol newspapers as paid advertisements.

Pernia said that Mactan Cebu International Airport is having 200 flights per day.

Tourism Secretary Ace Durano is promoting Cebu while at the same time offering day trips to Bohol.

Members along with Pernia spoke amongst themselves with local media at Saya’s Restaurant last week.

“Most tourists coming to the Philippines do not know what Bohol has to offer as it is not promoted enough.”

Prof. Pernia also added that the ones wanting this project to go on would like to make Bohol as a stay only tourist destination,

And who wants to stay in one place when you’re traveling?”

“Bohol is ranked as the most poverty stricken country in Asia and why should they have airports that out number other Asian country’s who are bigger in land mass and who have more better and stronger economic structures compared with the 33% ranking for Philippines poverty level and that ranks at the lowest on the pile of just about every aspect needed to build the Panglao Airport to begin with,” Prof. Pernia said.

Prof. Pernia told the organization last Thursday that Governor had also promised to be at meeting and then when Pernia arrives in Bohol for the meeting he is given a letter by governor saying that he is attending marathon meetings and unable to attend the meeting with Prof. Pernia?

These meetings have been made aware of for governor months at a time or more in advance.

He presented the governor’s letter to the organization in last week’s discussion with regards in the airports issues.

One concerned citizen living in Panglao and abroad who is also opposed of the Panglao Airport Project says that there are rocks already rolling down certain hilly spots in Tawala.
A place that is close to the runway.

During month of July Prof. Pernia plans again to reschedule another meeting and will be giving Governor another invitation to attend.

Trial judges seek Cong. Chatto’s help against “anti-pay” law
June 1, 2008

The trial court judges in the country have sought Rep. Edgar Chatto’s legislative intervention to review certain policies affecting the discharge of their essential duties.

One of their concerns involves a law which reduces the judges’ special allowance in the event their basic pay is hiked.

They made suggestions during the National Executive Board Meeting of the Philippine Trial Judges’ League (PTJL) held for the first time in Bohol, specifically at the Bohol Beach Club in Panglao island, Friday night last week.

Headed by their national president Judge Kaudri Jainul, who is a Muslim, the judicial group invited the Bohol First District solon to their dinner conference.

Jainul handles the Shaira Court in Isabela City, Basilan. The Shaira Court is a Muslim court.
Judge Leo Moses Lison of the Municipal Circuit Trial Court (MCTC – name the covered towns) explained that the trial court judges have been granted a special allowance equal to their basic pay.

But a law authored by Sen. Francisco Pangilinan says an increase in the salary of the said lower court judges shall be taken from their own special allowance.

Because any amount of salary raise is charged against the special allowance, they thus get no additional pay at all, the judges said.

They said that whatever may be the rationale behind the “anti-pay” provision of the law, the mathematics is the same.

Many trial court judges individually handle the salas in as many as three towns, which explains the extra expenses on their tour of duty.

The PTJL is comprised by first-level judges of the Municipal Trial Courts (MTCs), MCTCs and Shaira Courts.

The group’s chapter in Bohol is headed by Judge Jorge Cabalit of the MCTC for Catigbian, San Isidro and Sagbayan.

The judges also appreciated the congressman’s eager interaction with them on other concerns that affect their vital role in the judiciary, a pillar in the country’s justice system.

Halu JBBN. I wnt 2 gr8 ol da s2dnt in SBNHS spcialy IV-New2n. 2 Wena, Flor, Erlnda, Coray ug ne Hangaw2x. Tankz more pwer. –frm Anamae 2-Soy. 0909814…

JBBN, owning gr8 q xa mmbr xa BCF ug HCFN clan, bz jud mo mu mga toogs ug bagz esp gr8ngs xa mga cmenarian ja xa Tlo2 ug n Narl2 dha xa Crmen. Hoy, pgbnutan na, gara rka kaau. Enx po, Gdblez, & mre power. –frm Pig Pie. 0909814…

Gd eve JBBN ngau ko ka txtm8 kana boy iya age 24 up. 09186035989

Hlo kya JBBN pwd mangayo k og k txtm8 knang grl unya boutan iyang ega 25 pataas. Im J-R frm Crmen Bohol. 09098552750