Niining tuig 2009 ania misugod na dinhe sa lalawigan pagbutang sa ilang buhatan ang Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA).

Kumosta na man diay ang kahimtang sa ginadili nga drugas dinhe sa Bohol, kusog na ba diay o gibati na ba sa katawhang Bol-anon ang mga dili maayo nga epekto niini?

Maingon ta nga gihangan na ang mga awtoridad sa pagukod niining mga malapason nga nagpayohot sa mga ginadili nga drugas.

Atol sa Governor’s Report kaniadtong Byernes gipadayag sa Hepe sa PDEA dinhe nga sila makig tambayayong sa atong Bohol PNP aron ilang mamonitor kadtong mga dapit nga anaa karon naghitak ang krimen sa ginadili nga drugas.

Kinsa ba ang mga dagko nga mga nagpaluyo sa pagpayohoyot sa ginadili nga drugas, dili ba mga dagko ra usab nga mga adunahan?

Kay lagi aduna man silay ika sarang nga sapi kon pananglit mabolilyaso na ang ilang ilegal nga negosyo.

Apan kadto usab nga mga dealer lang ang dali nga masakpan kay lagi walay kapit sa mga kadagkoan?

Daghan karon ang anaa sa bilangguan nga mga kaso sa pagpayohot ug drugas nga nabilanggo, sila mga gagmay ra nga mga isda, dili sila mao ang utok sa kadaot, sila mga gaway lamang niadtong maoy nagboang sa mga kabataan karon sa paggamit nianang nagkadaiyang matang sa ilegal nga drugas.

Ang pagtambayayong sa PDEA ug PNP karon atong panghinauton nga kini mobunga ug maayo sa ingon dili na padayon nga daghan pang mga maayong ugma alang sa atong kabataan nga matikba lamang tungod sa pagkalulong sa ginadili nga drugas nga mao karon ang usa sa babag pag-uswag sa atong ekonomiya ug hulga sa nasyonal nga siguridad.

Hinaot pa usab nga ang ahensya gitahasan pagtaral sa mga akusado ngadto sa hukmanan, mobarog gayod ug ipatigbabaw ang hustisya ug kamatuoran.

Sayod man kita nga ang salapi kon mao na gani ang mosulti tanan mamati gayod nga makahatag buling sa pagkatawo niadtong mga tinugyanan sa gobyerno nga nagtinarong gayod.

SA kasamtangang kahimtang sa nasud nga mahimong mabanlas sa dagkong bawod dala sa global crisis sa ekonomiya, ang pagpangandam lang gayud maoy labing maayo nga buhaton.

Nanguna man ang kagamhanan sa pagpahimutang sa mga pagpangandam, kinahanglan na usab ang katawhan nga molihok uban niini.

Segun sa mga datus nga atong nakuha gikan sa National Statistics Office, midaghan ang nakatrabaho gikan sa 33.7 milyones sa miaging tuig hangtud 34.5 million karon.

Midaghan man, dili kini igo nga pangandam. Matud ni NEDA Director General Ralph Recto, gisugdan na sa kagamhanan ang mga pamaagi aron kapun-an pa ang mga nakab-ot na nga kadaugan nga natala sa 2.6% subay sa Labor Survey sa milabayng Oktubre 2008.

Sa unsang paagi? Una, pangunahan sa kagamhanan ang pagpa bolhot sa kamugnaan sa mga kapanarbahoan.

Unsaon kini pagkab-ot? Ipaneguro sa kagamhanan nga ang pahat nga angay adto maimbudo sa pagpasugod sa trabaho ug dili molahos ngadtos bulsa sa kawatan.

Unya, tutokan kini pag-ayo sa tanan aron maseguro nga nagamit gayud ug wala masaag ang kwarta.

Ikaduha, ang mga pahat nga nakapunting na sa mga galastohan sa pagpasugod sa trabaho kinahanglang gastohon nga way sami, way usik ug adto na madahile sa nga proyektong paspas ug magahatag ug labing dali ug daghan nga kapanarbahoan.

Sa laing bahin, may laraw na nga ipaubos na ang buhisan sa mga korporasyon, pagpatunhay sa exemption sa buhis sa nga nagtrabahog minimum nga inadlaw.

Isukip na usab ang pagpataas sa personal exemption sa mga trabahanteng labaw sa minimum wage ang kita-on aron ma-aghat ang mga negosyante ug magnegosyo sa pagpadako sa ilang puhunan ug dayon na usab ang negosyo.

Niini usab, mihangyo na ang kagamhanan sa pagtambayayong sa sektor sa negosyo ug mamumuo.

Buot sa kagamhanan nga kining duha ka sector magdibuho ug mga mekanismo nga mag-dugang pa sa trabaho, samtang himoon ang ilang mga industriya nga cost-effective ug produktibo.

Kon mahinabo kini, usa ka paagi nga gipasiplitan sa kagamhanan mao ang pagpagawas sa mga vouchers alang sa bansay-bansay ug pagpa-eskwela sa mga batan-ong mahisakop na unya sa sektor sa mamumuo.

Niini, butyag ni Recto, mamugna sa nasud ang usa ka mas maayo ug mas gaan nga human resource nga andam moharung ug mosakay sa bisan unsang bawod nga mobanlas dala sa ekonomukanhong tidal wave.

Ma-ANAD kaha?
Desyembre 14, 2008

MIBISITA dinhi sa nasud ang usa ka tinugyanan sa United Nations aron suta-on ang kamatuoran sa mga alegasyon nga may mga bata nga gipabitbit og armas sa nagpadayong kagubot sa mga suok sa nasud.

Partikular nga adtoon ni Ms. Radhika Coomaraswany ang mga lugar sa Mindanao aron matud-an kining mga pasangil.

Daw di na kinahanglang paga adtoon ni Ms Coomaraswany ang Mindanao aron pamatud-an ang mga pasangil.

Ang labing tataw, daghan nang mga kaso nga nia sa Bohol ang nanglutaw. Ang labing pait niini, ang nahitabo sa usa ka kanhi child soldier nga gikahinabi pa sa mga taga Royal Norwegian Government sa ilang pagsubay sa mga ginagmay tang lakang aron ipakatap ang kalinaw.

Bag-o pa lamang giluthang patay si Angelito Bonio, kinsa gi-agni nga mokuyog sa kalihukang pula sa nag eded pag 12.

Sa sitio Manga sa usa ka barangay sa Sagbayan, nasikop usab ang lain pang tinun-an sa elementarya kinsa gigamit sa mga pulahan sa paghipos ug mga kasayuran kabahin sa lakaw sa mga military.

Sila ug daghan pang mga menor de edad nga kanhi nahaylo sa estoryang mingaw ang karon pilit na lang nga nagtago-tago sa mga kupong-kupong kay dili na makalingkawas sa kalihukan.

May uban pa kanila nga pilit na naapil kay ang ilang mga ginikanan lakip ug tigsuporta sa mga kalihukan, hangtud na sa dili damhon, natuslo na diay usab sa lunang.

Niining mga lit-ag, may mga pundok na nga aktibong mipakatap sa kasayuran kabahin ning lingla, apan hangtud kini mahimong mas lapad, dili kini maoy makapatikyaob sa padayong pagpangaghat sa nagkahilis nga sakop sa pulahang pundok.

Ning bag-o, ang Alliance for Nationalism and Democracy (ANAD), usa ka bahan sa mga katawhang abin sa democracy ug pro-government organizations mipagawas nag pahayag nga salikway sa Communist Party of the Philippine-New People’s Army – National Democratic Front (CPP-NPA-NDF) sa ilang mga pagyatak sa tawhanong katungod batok sa katawhang Pilipino.

Kini ilang gidungan sa pagsaulog sa International Human Rights Day. Matud sa usa ka tigpamaba sa military, sulod sa 40 ka tuig, ang CPP-NPA-NDF padayong mimanipula sa sentimentong Pinoy aron makigbisog sa gawasnon ug demokratikong kagamhanan sa walay pagmakuli, bisan pa ug kini nahisupak na sa balaod.

Dinhi sa Bohol, may mga timailhan nga wala pay public official nga isug nga mideklarag posisyon batok sa CPP-NPA NDF.

Gani, segun sa atong mga tinubdan, may pipila pa ka dagkong opisyal ang mihatag og mga armas, bala, kwarta ug uban pang mga butang aron lamang sila katugotan nga mosulod sa mga lugar nga gituok sa mga rebelde.

Niay panawagan sa mga politikong may igong itlog nga ikapakita. Sunda kuno ninyo ang gibuhat sa ANAD, kon tinuod man mo nga supak sa lingla nga nakapagapos sa daghang katawhan karon.

Karon na ang panahon nga mag-ANAD anad na mo kay sa dili madugay, piniliay na usab.

Kon mahitabo kini nga dili na usab kamo makasulod sa mga lugar sa inyong distrito ug kamo na hinuoy pabayrog sinudlan, sa hilom, kamo ra usay nagpalipang sa gamut ning kalihukang mao ray mopatay ninyo sa hinay.

O ba hinuon, na-ANAD na mo?

Dili magpalabi og gasto panahon sa Pasko
Desyembre 7, 2008

BULAN na usab sa Disyembre, anaa ang kasadya sa matag panimalay sa banayng Pilipino.

Mga tindahan dagko ug gagmay nagdahom gayod nga mosaka ang ilang kita gikan sa ilang mga kustomer.

Subo lamang nga kamatuoran tungod kay krisis sa tibuok kalibotan ang nasinati karon sa katawhan.

Adunay mga opisyal sa gobyerno nagkanayon nga ang krisis nasinati lamang niadtong mga tawo nga wala maningkamot.

Apan, bag-o pa lamang ang mga OFWs gipapauli sa ilang mga amo sa nagkalain-laing dapit gawas nasod tungod kay wala nay trabaho.

Nagmahal usab ang mga palaliton karon. Kinahanglan karon nga maghugot gayod sa bakus.

Ayaw padala sa bul-og sa mga mamalitay, likaye ang pagpalit sa mga dagkong butang nga wala nimo kinahanglana.

Pagdaginot karong paskoha aron inig abot sa panahon aduna pay makuot ilabina ning panahon sa krisis.

Ang diwa sa pasko dili lamang pinaagi sa mga butang nga mapalit sa limitado nga kwarta, ang panaghiusa ug panaghiuliay diha sa matag pamilya ug sa mga lider diha sa katilingban mao ang importante.

Dili material nga butang ang basehan sa kalipay, ang gibati sa tagsa-tagsa ka kasing-kasing.

MERRY CHRISTMAS na lang.

Cha-Cha na jud
Nobyembre 23, 2008

TATAW nga ang pag-usab sa Batakang Balaod sa nasod wala na gyoy babag.

Gipulihan og liderato ang senado sa bag-ong presidente nga dayag ang suporta sa Cha-Cha kaniadto pa.

Kon aduna man gani kausaban, mosugyot kita nga usbon ang Batakang Balaod nga magmando nga parliamentary gikan sa kasamtangang presidensyal nga matang sa panggobyerno aron mapareha sa ubang nasod nga sakop sa Association of South East Asian Nations (ASEAN) diin ang Pilipinas lamang ang nagpabilin nga presidensyal.

Kini alang sa pagtinabangay sa rehiyon dili kay magsalig lamang sa Amerika.
Idugang ang Commission on Human Rights sa kasamtangang tulo ka independent commission aron paghatag niini og igong gahom paglutos niadtong naglapas sa tawhanong katungod.

Magmugna og laing independent commission alang sa budget and management aron malikayan ang pangurakot ug dili na direktang tuk-on sa presidente o ni bisan kinsang opisyal sa gobyerno ang nagdumala sa panalapi sa nasod.

Human nga mausab ang Batakang Balaod, pinaagi sa plebisito ipadayag ngadto sa katawhang Pilipino kon unsa ang mga gihimong kausaban ug ang gidugang nga mga probisyon, bisan pa kon maglakip kini nga lugwayan ang termino sa tanang mga namunoan karon.

Ang katawhan nay magbuot kon sila mouyon ba o dili sa maong kausaban ug gidugang nga mga probisyon.

Walay bisan usa ka probisyon nga wala ipadayag sa katawhan nga malakip sa bag-ong Batakang Balaod.

Buhatan gayod og ngipon ang probisyon sa kasamtangang Batakang Balaod nga nagdili sa political dynasty.

Kinahanglan kita og mga lider nga dili corrupt. Pagkakaron isip pakonsuwelo sa katawhan, mag-abli og dugang kahigayonan ang gobyerno alang sa negosyo pinaagi sa pagpautang og kantidad nga ipuhonan nga ubos ang interes, dili kay magsalig sa mga bangko nga maoy magpautang sa mga gagmayng negosyante apan daku kaayo og interes.

Barato ang gasolina sa world market pero gamay ra ang rollback sa presyo sa gasolina ug pabilin nga mahal ang presyo sa mga palaliton.

Angayan susihon sa mga magbabalaod ang Oil Deregulation Law ug ang tulo ka mga higanteng oil players kastigohon ning ilang gihimo pagpaantos sa mga konsumidor.

Ang kagamhanan nagkanayon karon nga ang VAT gikan sa lana gigamit alang sa mga pro-poor programs apan wala kini mabati sa katawhan nga angayan unta makapahimulos niini.

Ang tulo ka mga kongresista dinhi sa lalawigan magduso unta og balaodnon pagpapas sa VAT tungod kay naghatag kini og dugang kabug-at sa mga balayronon sa katawhan nga apektado gayod, dili kay tutukan ang pagpasulod sa sugal sama sa Small Town Lottery dinhi nga makapasamot sa kalisod sa katawhan, labina ning nasinati karon nga kalibotanong krisis sa ekonomiya.

Mabalik pa ba ang P728M fertilizer fund?
Nobyembre 16, 2008

GIBUHI na usab sa Senado ang paghimo og pakisusi sa giingong pundo alang unta sa abono nga gigasto kuno panahon sa eleksyon.

Daghan ang nalambigit sa maong isyu, lakip na gani ang tulo ka mga Kongresista dinhi sa lalawigan ug ingon man ang gobernador.

Daan nang gipanghimakak sa gobernador nga wala siya mangayo ug wala siya makadawat ug wala usab siyay kasayuran kon hain paingon ang pundo alang sa abono.

Nasagmuyo usab ang mga senador tungod kay ang gitubag sa ilang suspek nga si Bolante wala man mauyon sa tono nga ilang gustong mabati.

Minilyon ka pesos ang nagasto, nawaldas gikan sa panudlanan sa gobyerno.

Mga personalidad nga nadamay sa maong isyu pulos nanghunaw. Mismo mga senador nga kongresista pa kaniadto nanghunaw nang daan, ug karon apil sila pagtulisok sa usa ka tawo nga ilang gi-akusaran nga maoy utok sa tanan.

Kini sila adunay mantsa sa dugo ang ilang mga kamot ug ilang gusto nga hinloan kini ni Bolante.

Gusto nila nga mosulti si Bolante nga may labot ang Presidente sa maong anomalya ug aron mosamot kamaot ang dungog niini ug sila nga mga nagpatoong limpyo maoy humot sa mga walay pagpakabanang katawhan.

Ibutang nato nga tinuod ang alegasyon nga gigamit panahon sa eleksyon ang maong pundo, nganong mo-reklamo pa man?

Nahurot na ang maong kwarta, dili na kini mahimong ibalik ngadto sa panudlanan sa gobyerno.

Ang maong kwarta hayan maoy gigamit pagpamalit og boto sa mga botante nga mao ra untay ikatagamtam og pagka-gawasnon panahon sa eleksyon apan nagbaligya sa ilang mga boto ngadto sa mga politiko.

Mga grupong nagpatoo nga supak sa gobyerno ug yanong mga molupyo sa matag dapit walay mapili kay nakadawat og salapi.

Human sa eleksyon nakasinati ang katawhan og kagutom tungod sa kakulang sa produksyon sa pagkaon.

Dugangan pa kini sa gisagubang karon nga krisis sa ekonomiya tibuok kalibotan.

Gaba kini nga misumbalik sa katawhan tungod sa pagdawat og salapi panahon sa eleksyon.

Katawhan nga magpataka lang og tuo sa mga intriga sa mga politiko, ug wala maglantaw kon unsay mabuhat sa mga kandidato nga kaayohan sa tanan.

Dili maayong manghunaw na lang ang tanan. Ang mga politiko natural adunay katungod nga manghunaw kay wala man pod nila gi-ugom ang maong salapi kon ugaling nakadawat man sila.

Ila kining gigasto aron sila makasugakod sa hugaw nga bugno sa politika dinhi sa nasod.

Ang matag botante maoy manubag sa tanang kaakuhan nga nahitabo karon sa nasod ug sa matag sanga politikal sa gobyerno.

Mga botante kinsa adunay mantsa sa dugo ang ilang mga kamot. Kay mao may gipili ang mga kandidato nga namalit og boto, kusog mangdaot sa laing kandidato, ug kay gibaligya man ang mga boto, mirisi tanan.

Way basulay, unsa pa may mahimo namugna na ang kadaot? Maayo pay kalimtan na lang tanan, mahigmata, mobangon ug magpadayon alang sa kalamboan.

Kalamboan sa kadaghanan ug sa nasod, dili kay personal lamang.

Natulog ba ang mayor?
Nobyembre 9, 2008

ANG isyu sa drainage sa dakbayan sa Tagbilaran daw bibingka nga gisugniban sa ubos ug ibabaw.

Bisan unsa na kabahaw sa isyu, motaligsik lang gani og gamay painiton og balik.

Karon, makita nato nga ang baba sa ambakanan diha sa dalan San Jose giablihan na.

Duna nay inisyal nga sulbad sa problema nga giatubang sa katawhan sa dakbayan.

Sunod na pod nga isyu niini mao nga hain na pod ang gisaad sa mayor nga water treatment.

Maghulat lang ta nga mauyonan na ang pundo alang niining maong proyekto.

Atong hatagan ang mayor nga makatuman sa iyang plano isip amahan sa dakbayan ug maoy gisangonan sa katawhan nga maoy magdala sa renda sa pangagamhanan.

Samtang sa lungsod sa Catigbian hingpit na gayod nga gipaputol ni Mayor Roberto L. Salinas ang tubo nga nagdugtong sa tinubdan sa tubig diha sa Barangay Poblacion tungod kay grabe na kaayo ang kontaminasyon, kon moulan ug kusog ang bul-ug sa tubig lapok na ang mogawas ug aron usab malikayan ang pagkatap sa sakit sa mga molupyo diha sa upat ka barangay nga apektado.

Ang Catigbian usa ka 4th Class municipality, apan ang serbisyo nga gihatod sa mga napiling opisyal sa lungsod igo nang himoong tamdanan sa ubang kalungsoran, ug bisan sa dakbayan.

Ang mayor ug mga sakop sa Sanggunian walay bikil, tungod ug alang sa katawhan, bisan managlahi og partido adunay kahiusahan.

Wala gayod isakripisyo ang katawhan aron makakuha og atensyon, labina sa media.

Hinuon ilang kaugalingong oras, paningkamot, ug bisan salapi maoy gisakripisyo. Walay libre nga kalamboan.

Sa dakbayan sa Tagbilaran, walay kahiusahan tali sa mga napiling opisyal. Daw dili gusto og kalamboan ang uban.

Gihimo natong pananglitan ang duha ka mga mayor tungod ang mga mayor dinhi sa Bohol susama usab kanila og kasinatian.

Maingon ta nga ang mga mayor managsama og panglantaw – kalamboan ug kaayohan sa katawhan nga gi-alagaran.

Natulog ba ang mayor sa problema nga gisagubang ubos sa iyang ginsakupan?

Wala. Kadtong mga opisyal sa gobyerno nga igmat ug magsige og bagulbol, magtamay, ug walay laing makita gawas sa sayop lamang, mas maayo pay mopahawa sa puwesto.

Apan samtang sila kabahin sa institusyon dili unta sila magbuhat sa ingon aron dili mosumbalik kanila ang ilang binuhatan.

Halu JBBN. I wnt 2 gr8 ol da s2dnt in SBNHS spcialy IV-New2n. 2 Wena, Flor, Erlnda, Coray ug ne Hangaw2x. Tankz more pwer. –frm Anamae 2-Soy. 0909814…

JBBN, owning gr8 q xa mmbr xa BCF ug HCFN clan, bz jud mo mu mga toogs ug bagz esp gr8ngs xa mga cmenarian ja xa Tlo2 ug n Narl2 dha xa Crmen. Hoy, pgbnutan na, gara rka kaau. Enx po, Gdblez, & mre power. –frm Pig Pie. 0909814…

Gd eve JBBN ngau ko ka txtm8 kana boy iya age 24 up. 09186035989

Hlo kya JBBN pwd mangayo k og k txtm8 knang grl unya boutan iyang ega 25 pataas. Im J-R frm Crmen Bohol. 09098552750