
Pagka-on Panahon Sa Bagyo
Hunyo 22, 2008
Mahal ang pagka-on ilabi na ang isda. Pasangil sa mga labasero og labasera:
Walay nanagat kay dagko man ang bawod og kusog ang hangin.
Kasagarang ibaligya sa merkado ang bangus og
tilapia gikan sa mga fishpond. Adunay mga lugar nga dali bahaan, mao nang
mo-awas ang mga fishpond.
Ang mga tawo adto na motaan sa ilang mga pokot
taliwa sa kalsada. Usahay mahitabo kini sa Guindulman kon a bahaan na ang mga
fishpond sa Casbu, Bulawan og Tabajan.
Ang mga lokon adto na dakpa sulod sa mga kabalayan
nga gilunopan. Mahal na ang NFA nga bugas, tag P35.00 na ang kilo.
Momahal usab ang mga utanon kay nanga daot man kini
panahon sa bagyo. Maglisod usab ang mga mananomay og utanon pag dala sa ilang
mga abot ngadto sa merkado tungod sa dautang panahon.
Naa pay kuryente nga sige og kapawong. Usahay
matahap man sab tang ila ning gituyo aron mangaguba ang atong mga appliances.
Ila kining buhaton ilabi na kon gusto silang
mopasaka sa singil sa kuryente. Tungod sa kamahal sa pagka-on panahon sa ting
bagyo, ang pag daginot mao ang numero unong solusyon niini.
Imbis mag dung-ag og kan-on, maglugaw lang usa. Sa
usa ka kan-anan alang sa pamilya nga adunay lima ka miyembro, dili paigo ang
magdung-ag og duha ka salmon bugas.
Apan kon nilogaw lang ang andamon, pa-igo na ang
duha ka tasa. Sa pamahaw, himoon kining tsamporado (sagolan og tableya), paresan
og pan.
Ang mga tagalong mopares og buwad sa tsamporado.
Ang dinuguan gani, ilang paresan og puto.
Ang nilogaw mahimo mang sagolan og asin, kamay o
gatas. Mahimong sud-anan og kinodkod lubi.
Og malu-ag sa kwarta, mahimog sagolan og gamayng
manok nga hiniwa, luy-a, sibuyas, ahos og paminta.
Ang mga katsila nagatawag niini og arroz caldo. Ang
ubang tawo motawag niini og pospas. Lami kini nga kan-on sa panihapon kon ting
uwan.
Wala man kinahanglana nga magpabusog ta sa
panihapon. Kanang insakto lang ibitad sa habol.
Og palabi-an og kaon, na, basig bangongoton pa
hinuon. Impas ang panihapon, di pa jud kapamahaw.
Panahon sa ting uwan, mang gawas usab ang mga baki.
Oo, sano, mga baki nga bisaya o nativo.
Ayaw ‘tawon tong American frog kay basig mag
buwa-buwa nang injong mga baba. Simbako! Dili man nato paliton ang baki.
Adto kini dakpa sa kabasakan o kalibonan. Ang baki,
kuhaan og ulo og tiil. Kuhaan og tinai. Ang uban ilang pakpakan ang panit.
Ang uban ok ra kon adunay panit. Mahimong piritohon
sa daghang manika. Deep fry. Pina kagumkom.
Makaon tanan hasta bukog. Mahimo usab nga adobohon.
Pabukalan sa suka sinagolan sa dinokdok nga ahos, paminta og sibuyas.
Inig kaiti sa suka, ipuli ang mantika og toyo.
Mahimog sagolan og black beans o tawsyo. Mahimo usab nga tinuno-an og lubi,
sagulan og tangkong o kamunggay.
Sa mga nang gitrabaho sa siyudad, pastante na ang
kape og pan de sal sa pamahaw. Mag dali-dali lagi intawon kay arong dili ma
late.
Bintaha gani ning Tagbilaran kay dili pa kaayo
traffic. Apan daghang mga empleyado sa gobyerno nga sige og ka late.
Adunay man ganiy mga huwes mismo nga alas 10:00 na
sa buntag moabot sa korte. A, mora mag tag-iya sa gobyerno.
Apan dili si Judge James Himalaloan, nga alas 7:30
pa sa buntag, atua na sa iyang korte, ma Alicia kana o ma Carmen.
Unya, tua ra ba kini siya magpuyo sa Cortes. Aduna
pa seguroy mga huwes nga sayo moabot sa ilang opisina, apan wala ta kaila.
Mao nang, ma-late man gani ang mga huwes, unsa pa
kaha ang ordinaryong empleyado sa gobyerno?
Ga sweldo-sweldo laman ning mga tawhana apan wa
mainsakto ang ilang trabaho. Pero, og private pa nga kompaniya ang ilang
gitrabaho-an, taktak na sa trabaho nang mga tawhana.
Mabuhay ang mga pribadong kompaniya!
Aroma sa
dakbayan
Hunyo 1, 2008
Ang lintunganay ning maong isyu mao
ang awasanan sa hugaw nga tubig dinhi sa dakbayan sa Tagbilaran.
Gibati og pagpakabana ang Sangguniang Panlalawigan tungod sa yangongo sa mga
molupyo sa dakbayan.
Wala kini ikahimoot sa mga sakop sa konseho ingon man sa kagamhanan sa
katibok-an sa dakbayan.
Wala usab magpa-iwit ang konseho sa dakbayan mibawos usab kini dili lamang sa
pulpito lakip usab sa mantalaan.
Ning puntoha, wala na magtumbok sa tinud-anay nga isyu, imbes nga ang baho sa
tubig nga nagpundo sa drainage ug ang pag-atubang sa suliran sa illegal nga
nagdugtong niini, water treatment facilities aron mapabuhagay na ngadto sa dagat
ang tubig nga luwas sa polusyon ang kalikopan, atake sa personalidad sa mga
hingtungdan ang gihimo.
Sa mga mabuot nga sakop sa konseho sa dakbayan ug sa hunta probinsyal,
hunungon na unta ang paglabay og lapok sa personalidad sa matag usa.
Takus man o dili, gitahasan kamo sa katawhan isip opisyal sa gobyerno, busa
atubangan ang tinud-anay nga problema, kay walay maayong resulta kini pagsulbad
sa nag-ong-ong ug nag-alisngaw nga baho sa problema sa drainage.
Kon tinuod nga serbisyo publiko ang tumong, isalikway ang personal nga
panagbangi tungod ug alang sa katawhan sa dakbayan.
Angay molingkod ug magtuki sa tinuoray nga isyu, dili na magpatagad sa media
– kay pareho ra man kini sila nga sakop sa media.
Itudlo sa katawhan nga ang inyong nahimo alang sa kaayohan maoy mahinumdoman.
Ang panahon karon dili na masabot.
Labihan ka init ug mokalit pag-ulan. Ting-init o ting-ulan, adunay dili maayo
nga aroma ang dakbayan. |